صنعت فولاد ایران، با حفظ رتبه دهم تولید فولاد در جهان توانسته 4.5 درصد از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص دهد. این در حالی است که متوسط این میزان در جهان معادل 1.5 درصد است.
در جدول «وضعیت کلی مجوزهای صنعت فولاد کشور در سال ۱۴۰۲»، آخرین وضعیت صدور مجوزهای زنجیره فولاد کشور در سال ۱۴۰۲ نشان داده شده است.
وضعیت طرحهای فعال و قابل تحقق در افق ۱۴۰۴ جهت توازن تولید، 55 میلیون تن فولاد بوده است. وضعیت طرح‌‌‌ها در افق ۱۴۱۰ هم معادل 65 میلیون تن ظرفیت تولید فولاد و 80 میلیون تن ظرفیت تولید آهن اسفنجی است.
سرمایه‌گذاری احداث واحدها با در نظر گرفتن طرحهای مازاد بر توازن زنجیره، معادل 7 میلیارد یورو برآورد می‌شود.
سرمایه‌گذاری و توسعه در حوزه زیرساخت و انرژی طی سال‌های گذشته بسیار عقب‌‌‌تر از سرمایه‌گذاری در احداث واحدهای فولادی بوده است. از مهم‌ترین عوامل توسعه پایدار صنعت، رفع محدودیت‌ها و چالش‌‌‌های انرژی و زیرساخت در مسیر تولید است. با توجه به مازاد ظرفیت ایجادشده تا افق ۱۴۱۰ بالغ بر 14 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت و انرژی نیاز خواهد بود.
توسعه نیروگاه، شیرین‌‌‌سازی و انتقال آب و توسعه مسیر ریلی از اقدامات موثری است که توسط واحدهای معدنی و فولادی در حال انجام است. اخیرا مطالعات و مهندسی جهت سرمایه‌گذاری در حوزه‌های میادین گازی جنوب کشور آغاز شده است. ذخیره‌سازی گاز در فصول سرمایه و تزریق هیدروژن به واحدهای احیا از دیگر موارد مهم در این زمینه است.
محدودیت های صنعت فولاد ایران
از محدودیت‌های اصلی که در آینده می‌‌‌تواند در پایداری صنعت فولاد ایران تاثیر‌گذار باشد، تامین ماده اولیه خواهد بود. در این خصوص لازم است معدن‌کاری فراسرزمینی، استفاده از سنگ‌آهن‌‌‌های باطله، کم‌عیار و هماتیت، توسعه اکتشافات در عمق، احیا و توسعه معادن کوچک‌مقیاس، تامین ماشین‌آلات و تجهیزات در معادن، معدن‌کاری دیجیتال و استفاده بیشتر از بازیافت آهن قراضه در برنامه معادن و صنایع معدنی قرار گیرد.
بررسی روند مصرف سرانه کشور طی سال‌های گذشته نشان می‌دهد در بهترین حالت در افق ۱۴۰۴، مصرف ظاهری فولاد معادل 22 میلیون تن خواهد شد که در مقایسه با ظرفیت‌سازی‌‌‌های انجام‌شده فاصله قابل‌توجهی خواهد داشت.
در کشور‌های توسعه‌یافته، سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، محرک اصلی کانون‌‌‌های اصلی مصرف (صنعت، ساختمان و زیرساخت) خواهد بود و این کشورها برنامه تولید فولاد خود را براساس نیاز و اولویت مصرف داخل تنظیم می‌کنند.
در کشور پیش‌بینی می‌شود با سرمایه‌گذاری خارجی و رفع تحریم‌ها تا افق ۱۴۱۰ معادل 26 میلیون تن مصرف داخلی وجود خواهد داشت که در مقایسه با ظرفیت‌‌‌های ایجادشده، معادل 67 میلیون تن مازاد خواهد بود و باید این فاصله زیاد، از طریق صادرات کنترل و مدیریت شود.
تولید و صادرات محصولات دارای ارزش‌افزوده بالا و تنوع تولید گریدهای محصولات فولادی از عوامل موثر بر توسعه پایدار این صنعت خواهد بود. 8 درصد از ظرفیت 67 میلیون تن فولاد در افق ۱۴۱۰ می‌‌‌تواند به تولید محصولات دارای ارزش‌افزوده بالا و آلیاژی اختصاص یابد (میانگین تولید فعلی این محصولات در ایران حدود 3 تا 4 درصد است).
تولیدات صنعت فولاد باید از طریق توسعه مصرف داخل در بخش پایین‌دست زنجیره و مازاد بر آن از طریق صادرات مدیریت شود. صادرات در حلقه‌های پایین‌دست و محصولات فولادی زنجیره فولاد برای کشور ارزش‌افزوده و ارزآوری بیشتری خواهد داشت.
بدون دیدگاه